คิดบวก คิดสร้างสรรค์ กลยุทธ์พัฒนาคนทำงานยุคใหม่

คำ ว่า creative ความคิดสร้างสรรค์ หรือ positive คิดบวก ในวงการฝึกอบรมไม่ใช่เรื่องใหม่ แต่การผสมผสานสองแนวคิดเป็นเรื่องเดียวกันในหลักสูตรที่เรียกว่า “Cresitive Thinking” จะช่วยเติมพลังสร้างสรรค์ในบรรยากาศที่สนุกกับการทำงานมากขึ้น           อาจารย์ รัศมี ธันยธร ผู้อำนวยการศูนย์ความคิดสร้างสรรค์ เจ้าของหลักสูตร “คิดบวก คิดสร้างสรรค์” หรือ Cresitive Thinking (creative+ positive) จบปริญญาโทด้าน Human Resource Development จากมหาวิทยาลัยแมนเชสเตอร์ ประเทศอังกฤษ ผ่านการอบรมสัมมนาด้านความคิดสร้างสรรค์ทั้งที่อังกฤษ เนเธอร์แลนด์ และมอลต้า           ปัจจุบัน เป็นวิทยากรฝึกอบรมผู้บริหารระดับสูงและบุคลากรองค์กรต่าง ๆ ประสบการณ์ที่ผ่านมามีโอกาสให้ความรู้บุคลากรในองค์กรชั้นนำ เช่น กลุ่มไมเนอร์ ฟู้ด กรุ๊ป กสิกรไทย ปตท. ธนาคารกรุงไทย IBM P&G Colgate AIS Microsoft สหพัฒนพิบูล นิสสัน ดัชมิลล์           อาจารย์ รัศมี ยกตัวอย่างให้เห็นภาพของคำว่า creative ด้วยการย้อนไปในระบบการศึกษาในโรงเรียน ซึ่งเห็นชัดว่าไม่ได้กระตุ้นให้นักเรียนคิดอย่างสร้างสรรค์ แต่เน้นด้าน Logical Thinking การค้นหาคำตอบที่ถูกต้องเพียงคำตอบเดียว เมื่อผู้เรียนชินกับวิธีการคิดแบบนี้ จะทำให้การหาทางออกเพื่อแก้ปัญหามีน้อย ตรงกันข้ามการหาคำตอบแนว creative ผู้เรียนสามารถตอบคำถามที่เปิดกว้างมากกว่าหนึ่งคำตอบ เช่น อะไรบวกลบกันได้ 8 เป็นต้น           ในระบบความคิดแบบ logical ยังมีแนวโน้มให้ผู้เรียนใส่ใจกับจุดอ่อนภายในตัวมนุษย์ที่มีอยู่เพียง 5% เป็นความคิดลบที่ดูถูกตัวเอง เช่น มองสถานการณ์ต่าง ๆ เป็นไปไม่ได้ หนทางไม่ราบเรียบ ตำหนิติเตียนในสิ่งที่ตัวเองเป็น  แทนที่จะให้ความสำคัญกับด้านบวกที่มนุษย์มีอยู่ 95%           “ถ้า จะแก้ในสิ่งที่เคยเป็นมา ต้องคิดบวก (positive) ภูมิใจในตัวเอง และหาให้ได้ 95% ของเรามีอะไร หรือคิดสิ่งดี ๆ ที่ทำให้กับพ่อ แม่ เพื่อน สังคม เอาความเข้าท่ามามอง หมั่นคิด หมั่นแสดงออก หมั่นชื่นชมคน คิดทางบวก พูดทางบวก ซาบซึ้งกับสิ่งที่ผู้คนทำให้ เป็นการทำดีตอบแทนคนที่ทำดีกับเรา หรือทำอะไรผิดพลาดไปต้องขอโทษ”           Cresitive Thinking หลักสูตรที่อาจารย์รัศมีคิดค้นขึ้นและเริ่มสอนเมื่อปี 2540 เน้นเรื่องการอยู่ร่วมกัน การปรับวัฒนธรรมองค์กรอย่างสร้างสรรค์ และการคิดบวก           “คนที่ทำงานทีม เดียวกัน ถ้าได้เรียนแล้วการทำงานจะราบรื่น วิชา Team Building ไม่ใช่วิชา thinking การจัดวอล์คแรลลี่ ไปกันเถอะ ตอนไปซาบซึ้ง กลับมาเหมือนเดิม”           ปัจจัย ที่มีส่วนปิดกั้นความคิดสร้างสรรค์ ได้แก่ บรรยากาศในองค์กร เป็นบรรยากาศไม่เอื้อให้คนได้ใช้ความคิดสร้างสรรค์ เช่น เธอไม่ต้องคิด ฉันบอกเธอ เธอทำ ไม่มีวันไหนที่พนักงานจะบอกว่าทำอย่างไรกันดี หรือใครเสนอปุ๊บ มีคนอื่นไปตัดสินหรือวิจารณ์ บรรยากาศแบบนี้ ไม่มีโอกาสที่ใครจะคิดอะไร           “ต้อง สร้างบรรยากาศสร้างสรรค์ ไม่ว่ากัน ไม่วิจารณ์ใคร ยอมรับในความคิดเห็น พยายามเข้าใจในความคิดของผู้อื่น ไม่เอาจุดด้อยมานั่งพูด คนส่วนใหญ่เอาตัวเองเป็นมาตรฐาน เรื่องดี ๆ ไม่พูด เป็นกันหมดทุกประเทศบนโลก”           ความ สุขในการทำงานจึงเป็นปัจจัยภายในที่ทำให้คนมี satisfaction ความพึงพอใจในการทำงาน การทำให้พนักงานมีความสุขในการทำงาน เป็นการลงทุนต่ำ ราคาถูก ได้ผลดีที่สุด ทำได้โดยฝึกให้พนักงานมีความคิดสร้างสรรค์ และอนุญาตให้ใช้ความคิดสร้างสรรค์ในการทำงาน “แล้วคนจะปลื้มจะมีความสุข เวลาคิดอะไรใหม่ ๆ ได้ จะภาคภูมิใจ ถ้าเป็นแบบนั้นพนักงานมีความสุข”           ส่วน ปัจจัยภายนอก ได้แก่ เงินทอง สวัสดิการ ชื่อเสียง เป็นตัวบอกว่าใครมีความคับข้องใจในการทำงาน  ถ้าปัจจัยภายนอกดี เช่น เงินดี แปลว่าไม่มีความคับข้อง แต่ไม่เกี่ยวกับความสุข           ทำ งานได้เงินเยอะ จึงไม่ใช่คำตอบของความสุขในการทำงาน อาจารย์รัศมียกตัวอย่างประกอบว่า “เรามักจะได้ยิน อาชีพนักประพันธ์ไส้แห้ง แต่ยังเป็นกัน ทั้งที่เงินไม่มี แต่มีความสุขมากกว่าคนมีเงินเสียอีก”           ผลดี ที่เกิดขึ้นกับองค์กรเมื่อพนักงานมีศักยภาพ ใช้ความคิดได้อย่างเต็มที่ ทำให้เกิดความสุข ความเบิกบานในการทำงาน สิ่งที่ตามมาคือความจงรักภักดี และช่วยสร้างความเจริญให้องค์กร           “ความ คิดสร้างสรรค์ในแง่ธุรกิจ คิดเพื่อแก้ปัญหา นำไปสร้างสรรค์หาวิธีใหม่ ๆ ในการทำงาน การบริการลูกค้า หรือคิดผลิตภัณฑ์ใหม่ ๆ ถ้าคิดดี บริษัทมีรายได้มากขึ้น เงินก็มาถึงพนักงาน”           ภาย ใต้ความคิดบวกและคิดอย่างสรรค์ สองความคิดนี้เมื่อจับคู่ไปด้วยกัน ในฟากของ creative ทำให้คิดค้นสิ่งใหม่ ๆ โดยมี positive โยงเข้ามุมบวกและคุณธรรม “ถ้า ไม่ได้ฝึก positive จะคิดอะไรไม่ออกแล้วคิดว่าตัวเองคิดออก เพราะความคิดลบเป็นตัวบล็อกแล้วจะคิดแบบเดิม คิดว่าตัวเองเก่ง และมักพาไปในทางที่คิดว่าตัวเองฉลาดมาก แล้วไปตกหลุมพรางความฉลาด”           คิดบวก-คิดสร้างสรรค์แบบผู้นำ          ในระดับผู้นำองค์กร อาจารย์รัศมีได้พูดถึงคุณสมบัติที่ผู้นำต้องมี เพื่อพาองค์กรเดินไปข้างหน้า ประกอบด้วย           -การเป็นผู้นำที่คิดบวก มีความสามารถในการคิดสร้างสรรค์ได้ แล้วสามารถทำให้คนอื่นคิดได้ และสอนให้คนคิดบวกกับคิดสร้างสรรค์ได้           -คิด ใหญ่ กล้าที่จะทำสิ่งใหม่ ๆ ที่ใหญ่กว่าเดิม กล้าลงทุนพัฒนาคน แปลว่าเห็นความสำคัญของคน อย่าคิดว่าคนเป็นน็อต ไปเน้น Management Skill ไม่เน้น Human Skill มุ่งแต่บริหารตัวเลขให้ดูดี ไม่ค่อยเห็นความสำคัญของคน ชอบลงทุนกับวัตถุ เช่น สำนักงานหรูหรา ดูดี           -Self Confidence มีความมั่นใจในตัวเอง เห็นคุณค่า ภาคภูมิใจในตัวเอง ผู้นำที่เป็นแบบนี้จะเห็นคุณค่าของคนอื่น           -ไม่ใช่แค่คิด แต่ผลักดันให้สำเร็จ สร้างสิ่งดีงามให้เกิดขึ้น มีความกล้าหรือมั่นใจที่จะผลักดันให้ลูกน้องหรือลูกทีม make it happen           -ให้เกียรติคน พัฒนาตัวเองตลอดเวลา สำคัญมากคือเอื้อเฟื้อต่อผู้อื่นและสังคม           พนักงานแบบไหนที่บริษัทอยากได้          ผลการวิจัยของอาจารย์รัศมีพบว่าถ้าอยากได้คนทำงาน คุณสมบัติ 5 ลักษณะที่ช่วยให้ประสบความสำเร็จในการรับคน ประกอบด้วย           -ต้อง เป็นคนมีความคิดสร้างสรรค์ มีทุนมาบ้าง ถ้าเลือกได้ อยากให้มีคุณสมบัติเหล่านี้มาบ้าง ระหว่างเด็กที่มีทุนมา ช่วยคิดได้ เสนอความเห็นได้ กล้าแสดงความคิด คิดบวก มีทัศนคติที่ดี มีวิจารณญาณที่ดี มีอารมณ์ขัน จำเป็นมาก อารมณ์ขันเป็นน้ำมันของรถที่ชื่อว่าความคิดสร้างสรรค์ ถ้าไม่มีอารมณ์ขัน เวลาคิดอะไรใหม่ ๆ ได้จะฝืด           -ชอบช่วยเหลือผู้อื่น ชอบอาสาสมัคร กระตือรือร้น กระฉับกระเฉง ไม่เฉื่อย ปรับตัวเร็ว           -ทำ งานเก่ง ให้บริการเก่ง ฟังเก่ง จับประเด็นได้ กล้าพูดต่อหน้าคน บุคลิกดูน่าเชื่อถือ อารมณ์ดี อัธยาศัยดี ใส่ใจคนอื่น สนใจคนรอบข้าง คุยกับคนแปลกหน้าได้ดี เข้าใจคนอื่น พูดได้ตรงใจคนฟัง หน้าตารับแขก มีลักษณะน่าเอ็นดู สำหรับผู้พบเห็น หรือคนรอบข้าง           -สอนง่าย ไม่ดื้อ สนใจใฝ่รู้ ชอบพัฒนาตัวเอง ขยัน อดทน เข้มแข็ง ใจสู้ มีศีลห้า ศีลห้าเป็นตัวรับประกันว่าคนรอบข้างจะปลอดภัย           -มุ่งมั่น ตั้งใจจริง ทำให้สำเร็จ           HR กับการพัฒนาคนในองค์กร          HR พัฒนาขึ้นมาอีกระดับจาก Personal Management การบริหารงานบุคคล รับคน สัมภาษณ์ คัดเลือก ส่งต่อแผนกที่ต้องการคนและทำเรื่องเงินเดือน           “การ พัฒนาทรัพยากรมนุษย์เริ่มมา 20 กว่าปี มนุษย์สำคัญมาก คนที่ดูทางด้าน HR ต้องเป็นเหมือนที่ปรึกษา ไม่ใช่รับคนเข้ามาแล้วปล่อยไปอยู่กับหัวหน้า พอไปอยู่กับหัวหน้า ช้ำชอกใจก็เรื่องของเขา แต่ HR ดูทั้งภาพรวม ใครคล่องก็ทำให้เป็นที่ต้องการของผู้คน HR ยังเปรียบเหมือนคนกลางระหว่างพนักงานกับผู้บริหารระดับสูง จะทำให้คนทำงานอย่างมีความสุขต้องสื่อให้ผู้บริหารฝ่ายนำเรื่องนี้ไปแทรก เพื่อเก็บรักษาพนักงาน”           “ความรู้ เรื่องการพัฒนาทรัพยากรมนุษย์มีความสำคัญ HR ต้องกล้าหาญบอกกับผู้ใหญ่ ขอส่งคนเข้าไปศึกษาหลักสูตรที่เปิดอบรม จะได้รู้ว่าคุ้มค่าหรือไม่ และผู้บริหารระดับสูงมอบหมายมาว่าให้ HR หาคนไป การพัฒนาคนบ้านเราชอบไปลงทุนกับวัตถุ ไม่ว่าระดับประเทศหรืองค์กร มองคนเหมือนน็อต น็อตเยอะเอามาสร้างวัตถุ แต่นี่เป็นคน ยิ่งกว่าเพชร ไม่ใช่เหล็กธรรมดา คนเรามีค่ามากกว่าทีวีจอแบนที่ดูนานไปก็เสื่อม” Creative Thinking Courses           คิดบวก คิดสร้างสรรค์ (Cresitive Thinking)           ปรับทัศนคติให้คิดทางบวก คิดสร้างสรรค์ มีพลังสร้างสรรค์ ทำงานแนวรุก เห็นว่าเป็นไปได้ กระตือรือร้น สนุกกับงาน บรรยากาศการทำงานคึกคัก ทำงานได้สำเร็จอย่างมีความสุข           เพิ่มความคิดสร้างสรรค์ เพิ่มนวัตกรรม (Lateral Thinking) คิด สร้างสรรค์ได้ คิดนอกกรอบ คิดนวัตกรรม คิดแตกต่าง คิดริเริ่มสร้างสรรค์สิ่งใหม่โดยไม่ต้องรอใครสั่ง คิดสร้างสรรค์แนวรุก คิดแก้ปัญหาได้เก่ง ออกแบบผลิตภัณฑ์ใหม่ บริการใหม่ได้           คิดนวัตกรรม เพิ่มประสิทธิภาพ (Simplicity)           ปรับปรุงกระบวนการทำงานให้ง่ายขึ้น ดีขึ้น เร็วขึ้น เพิ่มประสิทธิภาพ เพิ่มผลงาน ลดค่าใช้จ่าย เวลา และพลังงาน คิดนวัตกรรมในการทำงานได้           คิดเป็นระบบ สื่อสารตรงประเด็น (Six Thinking Hats)           คิดอย่างเป็นระบบ คิดสร้างสรรค์ คิดอย่างมีคุณภาพ คิดแบบองค์รวมได้ คิดได้อย่างรอบคอบ ประชุมอย่างมีประสิทธิภาพ ประชุมอย่างสร้างสรรค์ กระตือรือร้น คิดไปด้วยกันทีละด้าน ลดความขัดแย้ง           คิดตัดสินใจอย่างมีประสิทธิภาพ (Six Value Medals)           คิดตัดสินใจอย่างสร้างสรรค์ ตัดสินใจอย่างมีประสิทธิภาพ ตัดสินใจจากการประเมินคุณค่าอย่างรอบด้าน ตัดสินใจอย่างรอบคอบ ตัดสินใจได้เหมาะสม กล้าตัดสินใจอย่างมีระบบ มีวิธีวิเคราะห์ผลกระทบได้รอบด้าน มีหลักในการขยายวิสัยทัศน์ให้กว้างไกลและมีมุมมองมากขึ้น           ติดต่อ บริษัท ศูนย์ความคิดสร้างสรรค์ จำกัด โทร.0-2243-4824-7 http://www.ejobeasy.com/jobnewstudetailcarrer.php?n=100809100954 อาจารย์รัศมี ธันยธร           -ปัจจุบันเป็นผู้อำนวยการศูนย์ความคิดสร้างสรรค์           -อดีตเลขานุการผู้เชี่ยวชาญด้านสิ่งแวดล้อม สำนักงานคณะกรรมการสิ่งแวดล้อมแห่งชาติ           -อดีตพนักงานด้านการฝึกอบรม การพัฒนาทรัพยากรมนุษย์ และด้านเงินกู้ต่างประเทศ ธนาคารเพื่อการเกษตรและสหกรณ์การเกษตร           -อดีตผู้จัดการงานฝึกอบรม บริษัทวิทยุการบินแห่งประเทศไทย ผลงานเขียน           -หนังสือถูลู่ถูกังในอังกฤษ           -The Power of Thinks คิดอย่างฉลาด           -กวาดขยะความคิด ชีวิตก็ยิ้มได้